فتق دیسک کمر یا بیرون زدگی دیسک کمر، یک بیماری شایع است که در قسمت پایین کمر رخ می‌دهد. زمانی ایجاد می‌شود که مرکز نرم و ژله مانند یک دیسک بین مهره‌ای، معروف به هسته پالپوزوس، از حلقه بیرونی سخت آن به نام آنولوس فیبروزوس عبور کند. این برآمدگی یا پارگی دیسک می تواند به نخاع یا اعصابی که از ستون فقرات خارج می شوند فشار وارد کند و منجر به درد، بی حسی یا ضعف در پاها یا پشت شود.
برای درک کامل مفهوم فتق دیسک کمر، درک ساختار دیسک بین مهره ای بسیار مهم است. ستون فقرات از استخوان هایی به نام مهره تشکیل شده است که روی هم قرار گرفته اند. بین هر مهره یک دیسک بین مهره ای قرار دارد که به عنوان بالشتک و ضربه گیر عمل می کند. دیسک از دو بخش اصلی تشکیل شده است:
- Nucleus Pulposus: مرکز نرم و ژله مانند دیسک که وظیفه انعطاف پذیری و جذب ضربه را بر عهده دارد.
- Annulus Fibrosus: حلقه بیرونی محکم و فیبری دیسک است که ثبات را ایجاد می کند و از برآمدگی یا فتق هسته جلوگیری می کند.
علل فتق دیسک کمر
در حالی که تشخیص علت دقیق فتق دیسک کمر اغلب دشوار است، عوامل متعددی می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. برخی از علل شایع عبارتند از:
بیماری دژنراتیو دیسک: با افزایش سن، دیسک‌های بین مهره‌ای به طور طبیعی محتوای آب و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند و بیشتر مستعد فتق می‌شوند.
ضربه ناگهانی: ضربه ناگهانی مانند زمین خوردن یا بلند کردن نادرست یک جسم سنگین می تواند باعث پارگی دیسک شود.
فشار مکرر: استفاده بیش از حد مزمن یا استرس مکرر روی ستون فقرات، مانند نشستن یا ایستادن طولانی مدت، می تواند به دیسک فشار وارد کند و خطر فتق را افزایش دهد.
علائم و نشانه ها
علائم بسته به محل فتق و میزان فشار روی اعصاب می تواند متفاوت باشد. علائم رایج عبارتند از:
- کمردرد: این درد اغلب تیز است و می‌تواند به پایین ساق پا منتهی شود و باعث سیاتیک شود، وضعیتی که با درد، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در عصب سیاتیک مشخص می‌شود، که از قسمت پایین کمر تا باسن و به پشت ساق پا می‌رسد. .
- ضعف یا بی حسی پا: فتق دیسک می تواند اعصاب را فشرده کند و منجر به ضعف یا بی حسی در پاها شود.
- درد همراه با حرکت: خم شدن، چرخاندن یا بلند شدن می تواند درد را بدتر کند به دلیل افزایش فشار روی دیسک فتق.
تشخیص فتق دیسک کمر معمولاً شامل تاریخچه پزشکی کامل، معاینه فیزیکی و مطالعات تصویربرداری است. پزشک در مورد علائم شما می پرسد، یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی رفلکس ها، قدرت عضلانی و حس شما انجام می دهد و آزمایش های تصویربرداری مانند MRI یا اشعه ایکس را برای تجسم ستون فقرات و تأیید وجود فتق دیسک تجویز می کند.
گزینه های درمانی برای فتق دیسک کمر
رویکرد درمانی فتق دیسک کمر به شدت علائم، محل فتق و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. در بیشتر موارد، درمان های غیرجراحی خط اول رویکرد هستند و می توانند به طور موثر درد را مدیریت کنند و عملکرد را بهبود بخشند. این درمان های غیر جراحی عبارتند از:
اقدامات محافظه کارانه: استراحت در بستر، داروهای ضد درد، شل کننده های عضلانی، فیزیوتراپی و تزریق استروئید اپیدورال می تواند درد و التهاب را تسکین دهد.
اصلاح فعالیت: اجتناب از فعالیت هایی که درد را تشدید می کنند، مانند بلند کردن اجسام سنگین یا نشستن طولانی مدت، می تواند به کاهش فشار روی ستون فقرات کمک کند.
تمرینات تقویتی مرکزی: تمرینات تقویتی مناسب می تواند به بهبود ثبات ستون فقرات و کاهش خطر فتق در آینده کمک کند.
مداخله جراحی
در موارد نادر، اگر درمان‌های غیرجراحی نتوانند تسکین درد کافی را ارائه دهند یا اگر فتق باعث آسیب قابل توجه عصبی شود، ممکن است مداخله جراحی در نظر گرفته شود. هدف از عمل جراحی فتق دیسک کمر حذف مواد فتق دیسک و کاهش فشار روی اعصاب است. نوع جراحی بستگی به محل و شدت فتق دارد.
پیشگیری از فتق دیسک کمر
در حالی که هیچ راه اشتباهی برای جلوگیری از فتق دیسک کمر وجود ندارد، برخی اصلاحات سبک زندگی می تواند به کاهش خطر کمک کند:
حفظ وضعیت بدنی مناسب: حفظ وضعیت بدنی خوب در هنگام نشستن، ایستادن و راه رفتن به توزیع یکنواخت وزن در ستون فقرات و کاهش فشار روی دیسک ها کمک می کند.
تقویت عضلات مرکزی: تمرینات منظم تقویت کننده مرکزی می تواند ثبات و حمایت ستون فقرات را بهبود بخشد.
اجتناب از فشارهای مکرر: از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید و به طور منظم استراحت کنید.
فیزیوتراپی در درمان فتق دیسک کمر
فیزیوتراپی یک روش درمانی موثر برای تسکین درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به فتق دیسک کمر است. فیزیوتراپیست ها از طیف وسیعی از تکنیک ها برای کمک به بیماران برای بهبود قدرت، انعطاف پذیری و دامنه حرکتی استفاده می کنند.
هدف از فیزیوتراپی در درمان فتق دیسک کمر عبارتند از:
- تسکین درد
- کاهش التهاب
- بهبود عملکرد
- پیشگیری از عود
برخی از تکنیک های فیزیوتراپی که برای درمان فتق دیسک کمر استفاده می شود عبارتند از:
- حرارت یا سرما: گرما و سرما می توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
- ماساژ: ماساژ می تواند به کاهش درد و بهبود گردش خون کمک کند.
- تمرینات کششی: تمرینات کششی می تواند به بهبود انعطاف پذیری و دامنه حرکتی کمک کند.
- تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی می تواند به بهبود قدرت و ثبات عضلات کمک کند.
- تکنیک های تحرک مفاصل: تکنیک های تحرک مفاصل می تواند به بهبود دامنه حرکتی و عملکرد مفاصل کمک کند.
فیزیوتراپیست ها یک برنامه درمانی فردی را برای هر بیمار طراحی می کنند که بر اساس نیازهای خاص او باشد. برنامه درمانی معمولاً شامل ترکیبی از تکنیک های ذکر شده است.
فیزیوتراپی یک درمان موثر و ایمن برای فتق دیسک کمر است. با پیروی از برنامه درمانی فیزیوتراپیست خود، می توانید درد را کاهش دهید، عملکرد خود را بهبود ببخشید و خطر عود را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید:
درمان دیسک گردن با تمرینات فیزیوتراپی
مگنت تراپی در شکستگی استخوان ها
کلمات مرتبط :
فیزیوتراپی طرف قرارداد با بیمه دی در اصفهان – فیزیوتراپی طرف قرارداد با بیمه آتیه سازان در اصفهان – فیزیوتراپی طرف قرارداد با بیمه صنعت نفت
