انحراف لگن یا مفصل ران به شرایطی اطلاق می‌شود که در آن یک راستا یا موقعیت غیرطبیعی مفصل ران وجود دارد که باعث انحراف آن از موقعیت آناتومیک طبیعی خود می‌شود. این انحراف می تواند در جهات مختلف از جمله داخلی (به سمت خط وسط بدن)، جانبی (دور از خط وسط)، قدامی (به جلو) یا خلفی (عقب) رخ دهد. می تواند در حالت استراحت وجود داشته باشد یا در حین حرکت رخ دهد.
انحراف مفصل ران می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله ناهنجاری های مادرزادی، اختلالات رشدی، عدم تعادل اسکلتی عضلانی، آسیب یا شرایطی که بر استخوان ها، مفاصل یا عضلات اطراف مفصل ران تاثیر می گذارد.
انواع انحراف لگن
- انحراف هیپ: انحراف اداکشن هیپ به موقعیتی اطلاق می شود که مفصل ران به سمت خط وسط بدن کشیده می شود. این امر می‌تواند منجر به نزدیک‌تر شدن زانوها و پاها شود و باعث باریک‌تر راه رفتن یا ظاهری «تق‌دار» شود.
- ابداکشن هیپ: انحراف ابداکشن هیپ به موقعیتی اطلاق می شود که مفصل ران از خط وسط بدن دور می شود. این می تواند منجر به راه رفتن گسترده تر یا ظاهری “پای کمان” شود.
- انحراف قدامی هیپ: انحراف قدامی مفصل ران زمانی رخ می دهد که مفصل ران بیشتر از حد معمول به سمت جلو قرار گیرد. این می تواند منجر به بیرون زدگی یا کج شدن ظاهر لگن به جلو شود و ممکن است با شرایطی مانند سفتی فلکسور لگن یا بی ثباتی مفصل ران همراه باشد.
- انحراف خلفی هیپ: انحراف خلفی مفصل ران زمانی اتفاق می‌افتد که مفصل ران بیشتر از حالت عادی به سمت عقب قرار گیرد. این می تواند منجر به صاف یا جمع شدن زیر ظاهر لگن شود و ممکن است با شرایطی مانند سفتی اکستانسور هیپ یا برخورد مفصل ران همراه باشد.
درمان انحراف مفصل ران به علت زمینه ای و انحراف خاص مشاهده شده بستگی دارد. ممکن است شامل ترکیبی از اقدامات محافظه کارانه مانند تمرینات فیزیوتراپی، کشش، تقویت، اصلاحات وضعیتی و مداخلات ارتز باشد. در برخی موارد، مداخلات جراحی ممکن است برای اصلاح انحرافات شدید یا مداوم لگن ضروری باشد.
فیزیوتراپی در انحرافات لگنی
فیزیوتراپی می تواند در درمان انحراف لگن با رفع عدم تعادل اسکلتی عضلانی زمینه ای، بهبود وضعیت و هم ترازی، و تقویت عضلات حمایت کننده مفید باشد. در اینجا برخی از مداخلات رایج فیزیوتراپی مورد استفاده در درمان انحراف لگن آورده شده است:
ارزیابی و اصلاح وضعیت بدن: فیزیوتراپیست وضعیت شما را ارزیابی می کند و هرگونه انحراف در تراز لگن را شناسایی می کند. آنها راهنمایی هایی در مورد هم ترازی مناسب ارائه می دهند و به شما راهکارهایی برای حفظ وضعیت بدنی خوب در طول روز می آموزند. این ممکن است شامل اصلاح وضعیت نشستن، ایستادن و راه رفتن شما باشد.
درمان دستی: تکنیک‌های درمان دستی، مانند تحرک مفصل، آزادسازی بافت نرم، یا تکنیک‌های میوفاشیال، می‌تواند توسط فیزیوتراپیست برای رفع عدم تعادل عضلانی، کاهش تنش و بهبود تحرک مفصل استفاده شود. هدف این تکنیک ها بازیابی الگوهای حرکتی و تراز طبیعی است.
تمرین عضلات ناحیه مرکزی و کف لگن: ضعف یا عدم تعادل در عضلات مرکزی و کف لگن می تواند به انحراف لگن کمک کند. یک فیزیوتراپیست می تواند یک برنامه تمرینی فردی برای تقویت این ماهیچه ها، بهبود ثبات و تراز بودن لگن ایجاد کند.
حرکات کششی و دامنه حرکتی: عضلات سفت می توانند به انحراف لگن کمک کنند. فیزیوتراپیست می تواند تمرینات کششی خاصی را برای رفع عدم تعادل عضلانی و افزایش انعطاف پذیری تجویز کند. این تمرینات ممکن است عضلات خم کننده لگن، همسترینگ، عضلات گلوتئال و سایر ماهیچه هایی را که روی تراز لگن تأثیر می گذارند، هدف قرار دهند.
تمرینات عملکردی و بازآموزی حرکتی: فیزیوتراپی اغلب شامل تمرینات عملکردی می شود که فعالیت های روزانه را برای بهبود هماهنگی، تعادل و الگوهای حرکتی تقلید می کند. این به ادغام تراز مناسب لگن در حرکات عملکردی و کاهش الگوهای جبرانی که ممکن است به انحراف کمک کند کمک می کند.
توجه به این نکته مهم است که مداخلات فیزیوتراپی خاص به وضعیت فرد و علل زمینه‌ای انحراف لگن بستگی دارد.
