شاک ویو تراپی برای زانو یک مدالیته درمانی موثر است که در کنار سایر راهکارهای فیزیوتراپی می تواند به تسکین درد زانو و درمان آسیبهای زانو کمک کند. شاک ویو تراپی برای زانو می‌تواند یک راهکار علمی، موثر و غیرتهاجمی برای کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و بازگشت به فعالیت باشد. این روش با استفاده از امواج صوتی پرانرژی، روند ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده زانو را تسریع کرده و به کاهش التهاب و درد کمک می‌کند.
شاک ویو تراپی (Shockwave Therapy) یا درمان با امواج شوک دهنده خارج از بدن، یک روش درمانی غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج صوتی با انرژی بالا به بافت‌های آسیب دیده، روند بهبودی و بازسازی را تحریک می‌کند. این امواج به عمق بافت نفوذ کرده و باعث:
- افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده
- تحریک تولید کلاژن و بازسازی بافت‌ها
- کاهش التهاب و تورم
- کاهش درد با مهار پایانه‌های عصبی درد
می‌شود. شاک ویو تراپی اولین بار برای درمان سنگ کلیه استفاده شد، اما امروزه در فیزیوتراپی برای درمان مشکلات عضلانی، اسکلتی و دردهای مزمن به‌ویژه در زانو کاربرد فراوانی دارد.
شاک ویو تراپی چگونه عمل می‌کند؟
این روش با ایجاد امواج صوتی پرانرژی در بافت آسیب‌دیده، روند طبیعی ترمیم بدن را فعال می‌کند. هنگامی که امواج شاک ویو به ناحیه مورد نظر تابانده می‌شوند:
- تحریک جریان خون: جریان خون موضعی افزایش یافته و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به بافت آسیب‌دیده می‌رسد.
- شکستن رسوبات کلسیمی: در صورت وجود رسوبات در بافت نرم اطراف مفصل، این امواج به خرد شدن آن‌ها کمک می‌کند.
- کاهش التهاب: با کاهش واسطه‌های التهابی، تورم و درد کاهش می‌یابد.
- تحریک تولید کلاژن: که باعث بازسازی تاندون‌ها و رباط‌های ضعیف شده می‌شود.
- مهار پایانه‌های عصبی درد: که باعث کاهش درد مزمن می‌شود.
به همین دلیل، شاک ویو تراپی برای زانو می‌تواند به کاهش درد، افزایش تحرک و بهبود عملکرد زانو بدون نیاز به جراحی یا تزریق‌های مکرر کمک کند.
شاک ویو تراپی به دلیل اثرات ضد درد و ترمیمی، برای انواع مشکلات زانو کاربرد دارد. افرادی که از درد مزمن زانو رنج می‌برند، به دلیل آسیبهای مکرر ورزشی، اضافه‌وزن یا آرتروز، می‌توانند از این روش بهره ببرند.
کاربردهای اصلی شامل:
- درمان درد قدام زانو (زانوی دوندگان)
- کاهش درد ناشی از آرتروز زانو
- درمان تاندونیت و التهاب تاندون‌های زانو
- درمان بورسیت زانو
- کمک به بازسازی بافت پس از آسیب‌دیدگی ورزشی
این روش می‌تواند جایگزینی برای تزریق ژل، داروهای ضد درد و حتی جراحی‌های غیرضروری باشد و به دلیل غیرتهاجمی بودن، عوارض جانبی محدودی دارد.
شاک ویو تراپی برای چه مشکلات زانو کاربرد دارد؟
آرتروز زانو
آرتروز یکی از دلایل اصلی درد مزمن زانو در افراد میانسال و سالمند است. شاک ویو تراپی با افزایش جریان خون و تحریک بافت‌ها، باعث کاهش التهاب مفصلی و درد ناشی از آرتروز می‌شود و می‌تواند عملکرد حرکتی فرد را بهبود بخشد.
تاندونیت و التهاب تاندون‌های زانو
در فعالیت‌های ورزشی و حرکات تکراری، تاندون‌های اطراف زانو مانند تاندون پتلا مستعد التهاب و آسیب هستند. شاک ویو تراپی باعث ترمیم تاندون، کاهش التهاب و درد شده و روند بازگشت به ورزش را تسریع می‌کند.
بورسیت زانو
بورس‌ها کیسه‌های پر از مایع هستند که از اصطکاک جلوگیری می‌کنند. التهاب بورس (بورسیت) باعث درد و محدودیت حرکت می‌شود. شاک ویو با کاهش التهاب و بهبود جریان خون، به درمان بورسیت زانو کمک می‌کند.
درد مزمن قدام زانو (زانوی دوندگان)
این نوع درد در ورزشکاران و افرادی که فعالیت‌های فیزیکی مداوم دارند شایع است. شاک ویو تراپی با بهبود گردش خون و کاهش التهاب، به کاهش درد جلوی زانو کمک می‌کند و اجازه بازگشت به فعالیت‌های ورزشی را به فرد می‌دهد.
مزایای شاک ویو تراپی برای زانو
شاک ویو تراپی برای زانو یک روش درمانی غیرتهاجمی است که به دلایل زیر، میان فیزیوتراپیست‌ها و بیماران محبوب شده است:
✅ کاهش درد بدون نیاز به دارو و جراحی: با مهار پایانه‌های عصبی درد و بهبود جریان خون، درد کاهش می‌یابد.
✅ افزایش سرعت ترمیم بافت‌ها: با تحریک تولید کلاژن و بهبود تغذیه بافت‌های آسیب‌دیده، روند بازسازی تسریع می‌شود.
✅ کاهش التهاب: شاک ویو با کاهش واسطه‌های التهابی، به کاهش تورم و خشکی مفصل کمک می‌کند.
✅ بهبود دامنه حرکتی: با کاهش درد و خشکی، فرد می‌تواند مجدد فعالیت‌های عادی مانند راه رفتن، نشستن و ایستادن طولانی را انجام دهد.
✅ بهبود کیفیت زندگی: فرد می‌تواند بدون محدودیت و درد، فعالیت‌های روزمره و ورزشی را ادامه دهد.
✅ جلوگیری از پیشرفت مشکلات مفصلی: در صورتی که در مراحل اولیه آرتروز یا التهاب تاندون استفاده شود، می‌تواند پیشرفت بیماری را کند کرده و نیاز به جراحی را به تأخیر بیندازد.
✅ زمان نقاهت کوتاه: بیمار پس از جلسه درمان، می‌تواند فعالیت‌های عادی خود را ادامه دهد.
عوارض احتمالی
هرچند شاک ویو تراپی یک روش ایمن و غیرتهاجمی است، اما ممکن است عوارض محدودی ایجاد شود:
- قرمزی و تورم خفیف در محل درمان که معمولاً طی چند ساعت تا چند روز برطرف می‌شود.
- حساسیت به لمس در محل درمان برای چند روز.
- احساس درد موقت در محل درمان، که نشانه تحریک فرآیند ترمیم طبیعی بدن است.
- کبودی سطحی در برخی بیماران با پوست حساس.
- در موارد نادر، تشدید درد در روز اول که به سرعت کاهش می‌یابد.
برای جلوگیری از عوارض، رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از شاک ویو و انجام جلسات تحت نظر فیزیوتراپیست یا پزشک الزامی است.
روند جلسات درمانی چگونه است؟
هر جلسه شاک ویو تراپی برای زانو معمولاً ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. روند کلی شامل مراحل زیر است:
1️⃣ ارزیابی وضعیت بیمار: معاینه زانو، بررسی شدت درد و محل دقیق درد.
2️⃣ تعیین شدت و فرکانس امواج: بسته به شدت آسیب و شرایط بیمار.
3️⃣ قرارگیری بیمار در وضعیت مناسب: معمولاً نشسته یا خوابیده با زاویه مناسب زانو.
4️⃣ اعمال ژل روی ناحیه مورد نظر: برای هدایت بهتر امواج صوتی.
5️⃣ تابش امواج شاک ویو: فیزیوتراپیست پروب دستگاه را روی محل قرار داده و امواج صوتی پرانرژی را به بافت‌ها ارسال می‌کند.
جلسات معمولاً هفته‌ای یک بار انجام می‌شود و تعداد جلسات بین ۳ تا ۵ جلسه متغیر است، که بسته به نوع آسیب و پاسخ بدن به درمان، توسط فیزیوتراپیست تعیین می‌شود.
چه افرادی کاندید مناسب شاک ویو تراپی زانو هستند؟
افرادی که شرایط زیر را دارند می‌توانند از شاک ویو تراپی برای زانو بهره ببرند:
✅ افراد با درد مزمن زانو ناشی از آرتروز خفیف تا متوسط.
✅ افراد مبتلا به تاندونیت زانو (التهاب تاندون پتلا، تاندونیت چهارسر).
✅ افراد با درد قدام زانو (زانوی دوندگان).
✅ ورزشکارانی که آسیبهای مزمن زانو دارند.
✅ افرادی که از درمان‌های دیگر مانند دارو و فیزیوتراپی معمولی نتیجه نگرفته‌اند.
✅ افرادی که قصد جلوگیری از جراحی زانو را دارند.
چه کسانی نباید از شاک ویو تراپی استفاده کنند؟
❌ زنان باردار.
❌ افراد دارای اختلالات خونریزی و مصرف‌کنندگان داروهای رقیق‌کننده خون.
❌ افراد دارای عفونت فعال در ناحیه زانو.
❌ افراد با وجود تومور در ناحیه تحت درمان.
❌ افرادی با بیماری‌های خاص استخوانی مانند استئوپروز شدید.
