سی پی ام پس از جراحی شانه یکی از بخش های برنامه فیزیوتراپی و توانبخشی پس از جراحی شانه است که در کلینیک فیزیوتراپی آوای زندگی – فیزیوتراپی طرف قرارداد با بیمه آتیه سازان حافظ – ارائه می شود. فیزیوتراپی یکی از اجزای مهم روند بهبودی پس از جراحی شانه است. یکی از روشهای رایج در فیزیوتراپی، دستگاه سی پی ام (Continuous Passive Motion) یا حرکت غیرفعال پیوسته است. این تمرینات با استفاده از دستگاه‌های مخصوص انجام می‌شوند و به بازگرداندن دامنه حرکتی شانه و کاهش درد کمک می‌کنند.
سی پی ام روشی درمانی است که در آن، دستگاهی به طور مداوم و با سرعت و دامنه حرکتی مشخص، مفصل شانه را حرکت می‌دهد. این حرکت بدون دخالت فعال بیمار انجام می‌شود و به مفصل اجازه می‌دهد تا به آرامی و به طور مداوم حرکت کند.
نحوه انجام سی پی ام پس از جراحی شانه چگونه است؟
آماده سازی: قبل از شروع تمرینات سی پی ام، ناحیه جراحی شده با یخ یا کمپرس سرد بی‌حس می‌شود.
قرار دادن دست در دستگاه: دست بیمار به آرامی در دستگاه سی‌پی‌ام قرار می‌گیرد و با استفاده از بندهای مخصوص محکم می‌شود.
تنظیم دستگاه: فیزیوتراپیست، دامنه حرکتی، سرعت و زمان تمرین را با توجه به وضعیت بیمار تنظیم می‌کند.
شروع تمرین: دستگاه به طور خودکار شروع به حرکت دادن مفصل شانه می‌کند.
مدت زمان تمرین: مدت زمان هر جلسه سی پی ام و تعداد جلسات مورد نیاز به نوع جراحی و پیشرفت بیمار بستگی دارد.
با استفاده از سی پی ام، بیماران می‌توانند به سرعت به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. با این حال، برای دستیابی به بهترین نتیجه، بیماران باید با فیزیوتراپیست خود همکاری نزدیکی داشته باشند و تمام توصیه‌های پزشک را رعایت کنند.
دلایل انجام جراحی شانه
جراحی شانه اغلب به عنوان آخرین راه حل برای درمان مشکلات و آسیب‌های این مفصل پیچیده در نظر گرفته می‌شود. اما چرا به جراحی نیاز پیدا می‌کنیم؟ دلایل متعددی برای انجام جراحی شانه وجود دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
آسیب‌های روتاتور کاف
پارگی تاندون‌ها: تاندون‌های روتاتور کاف که به تثبیت مفصل شانه کمک می‌کنند، ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد، آسیب‌های ورزشی یا افزایش سن دچار پارگی شوند.
التهاب و تاندونیت: التهاب تاندون‌های روتاتور کاف می‌تواند باعث درد شدید و محدودیت حرکتی شود.
دررفتگی مکرر شانه
نابسامانی مفصل: در برخی افراد، مفصل شانه به طور طبیعی ناپایدار است و ممکن است به طور مکرر از جای خود خارج شود.
آسیب به لابروم: لابروم یک بافت غضروفی است که به ثبات مفصل شانه کمک می‌کند. آسیب به لابروم می‌تواند باعث دررفتگی مکرر شود.
آرتروز شانه
ساییدگی غضروف: با افزایش سن، غضروف مفصل شانه ممکن است ساییده شده و باعث درد، تورم و محدودیت حرکتی شود.
شکستگی‌های شانه
شکستگی استخوان بازو: شکستگی‌های بزرگ یا پیچیده استخوان بازو ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم داشته باشند.
شکستگی‌های دیگر: شکستگی‌های دیگر استخوان‌های شانه، مانند ترقوه یا کتف، نیز ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.
سایر دلایل
توده‌ها و تومورها: توده‌های خوش‌خیم یا بدخیم در ناحیه شانه ممکن است نیاز به جراحی برای برداشته شدن داشته باشند.
عفونت‌های مزمن: عفونت‌های مزمن مفصل شانه ممکن است به جراحی برای پاکسازی و درمان نیاز داشته باشند.
مزایای سی پی ام پس از جراحی شانه
- افزایش دامنه حرکتی: سی پی ام به بازگرداندن دامنه حرکتی شانه کمک می‌کند و از ایجاد چسبندگی و سفتی در مفصل جلوگیری می‌کند.
- کاهش درد: حرکت مداوم مفصل باعث افزایش جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده شده و در نتیجه، تورم و درد کاهش می‌یابد.
- تسریع بهبودی: سی‌پی‌م به بهبود بافت‌های نرم و کاهش زمان بهبودی کمک می‌کند.
- پیشگیری از عوارض: با استفاده از سی‌پی‌ام می‌توان از عوارضی مانند خشکی مفصل و محدودیت حرکتی پیشگیری کرد.
- بدون درد و راحت: سی‌پی‌ام روشی بدون درد و راحت است و بیمار در طول تمرین احساس ناراحتی زیادی نمی‌کند.
- انجام خودکار: دستگاه سی‌پی‌ام به طور خودکار تمرینات را انجام می‌دهد و نیاز به دخالت فعال بیمار ندارد.
- اثربخشی بالا: سی‌پی‌م یکی از موثرترین روش‌ها برای بهبود دامنه حرکتی شانه پس از جراحی است.
- ایمنی بالا: سی‌پی‌م روشی ایمن است و عوارض جانبی کمی دارد.
موارد منع کاربرد سی‌پی‌ام
عفونت در محل جراحی: در صورت وجود عفونت، انجام سی پی ام پس از جراحی شانه ممنوع است.
لخته شدن خون: اگر خطر لخته شدن خون وجود داشته باشد، از انجام سی‌پی‌ام خودداری می‌شود.
شکستگی استخوان: در صورت وجود شکستگی استخوان، انجام سی‌پی‌ام ممکن است باعث آسیب بیشتر شود.
سی‌پی‌ام عوارض جانبی جدی ندارد. با این حال، برخی بیماران ممکن است در طول یا بعد از تمرین احساس درد خفیفی داشته باشند. در صورت بروز هرگونه درد شدید یا تورم، باید به پزشک یا فیزیوتراپیست اطلاع داده شود.
توصیه‌هایی برای بیماران
همکاری با فیزیوتراپیست: برای دستیابی به بهترین نتیجه، بیماران باید با فیزیوتراپیست خود همکاری نزدیکی داشته باشند.
انجام تمرینات خانگی: علاوه بر سی‌پی‌ام، انجام تمرینات خانگی نیز برای بهبودی کامل ضروری است.
رعایت رژیم غذایی مناسب: تغذیه مناسب به بهبود سریع‌تر زخم کمک می‌کند.
استراحت کافی: استراحت کافی برای بهبودی بافت‌های آسیب‌دیده ضروری است.
