شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی یکی از مدرنترین تکنیکهای فیزیوتراپی است که در سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. شاک ویو تراپی نه جراحی است، نه نیاز به بیهوشی دارد و نه دوره نقاهت طولانی. اما با همین سادگی ظاهری، میتواند بدن را به ترمیم طبیعی خودش تحریک کند.
اگر با دردی زندگی میکنید که ماههاست ولکن شما نیست، احتمالاً نام شاک ویو تراپی به گوشتان خورده است. دردهایی مثل خار پاشنه، التهاب تاندونها یا دردهای مزمن شانه و آرنج، گاهی به درمانهای معمول جواب نمیدهند و درست همینجا شاک ویو تراپی وارد میدان میشود.
شاک ویو تراپی روشی درمانی است که در آن از امواج صوتی پرانرژی برای تحریک بافتهای آسیبدیده استفاده میشود. این امواج به ناحیه دردناک ارسال میشوند و واکنشهای ترمیمی بدن را فعال میکنند. شاید اسم «شاک» کمی ترسناک به نظر برسد، اما در واقع منظور از آن، یک موج مکانیکی کنترلشده است، نه شوک الکتریکی. این روش ابتدا در درمان سنگ کلیه استفاده میشد، اما بعدها مشخص شد که همین امواج میتوانند در ترمیم تاندونها، لیگامانها و بافتهای نرم هم معجزهوار عمل کنند.
شاک ویو چگونه عمل میکند؟
شاک ویو مثل یک زنگ بیدارباش برای بافت آسیبدیده عمل میکند. وقتی امواج به ناحیه دردناک میرسند، چند اتفاق مهم رخ میدهد:
- افزایش جریان خون موضعی
- تحریک تولید کلاژن
- شکستن رسوبات کلسیمی
- کاهش حساسیت گیرندههای درد
به زبان ساده، شاک ویو به بدن میگوید: «وقت ترمیم است.» همین تحریک هدفمند باعث میشود بافتی که مدتها در حالت رکود بوده، دوباره وارد فاز بازسازی شود.
انواع شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی معمولاً از دو نوع شاک ویو استفاده میشود: شاک ویو رادیال و شاک ویو فوکوس. هرکدام کاربرد و ویژگیهای خاص خودشان را دارند و انتخاب بین آنها به عمق و نوع آسیب بستگی دارد.
تفاوت شاک ویو رادیال و فوکوس
شاک ویو رادیال امواج را بهصورت پخششونده و سطحیتر ارسال میکند و بیشتر برای دردهای عضلانی و تاندونی سطحی استفاده میشود. در مقابل، شاک ویو فوکوس امواج را بهصورت متمرکز و با عمق نفوذ بیشتر به یک نقطه خاص میرساند و برای آسیبهای عمقیتر مناسب است. فیزیوتراپیست با ارزیابی دقیق، تصمیم میگیرد کدام نوع شاک ویو برای شما مؤثرتر است.
شاک ویو تراپی برای چه مشکلاتی استفاده میشود؟
شاک ویو تراپی بیشتر برای دردهای مزمن و مقاوم به درمان استفاده میشود؛ یعنی دردهایی که با استراحت، دارو یا درمانهای معمول بهبود پیدا نکردهاند. این روش بهخصوص در مشکلات تاندونی بسیار موفق عمل کرده است.
برخی از شایعترین موارد کاربرد شاک ویو تراپی عبارتاند از:
- خار پاشنه
- التهاب تاندون آشیل
- فاشیای کف پا
- تنیس البو (آرنج تنیسبازان)
- شانه دردهای مزمن
- نقاط ماشهای عضلانی
در بسیاری از این موارد، شاک ویو باعث کاهش چشمگیر درد و بازگشت عملکرد طبیعی میشود.
چرا شاک ویو تراپی در فیزیوتراپی اهمیت دارد؟
اهمیت شاک ویو تراپی در این است که یک درمان غیرتهاجمی اما بسیار مؤثر است. یعنی بدون جراحی، تزریق یا مصرف طولانیمدت دارو، بدن را وادار به ترمیم میکند. این ویژگی باعث شده شاک ویو به گزینهای جذاب برای بیمارانی تبدیل شود که از درمانهای تکراری خسته شدهاند.
شاک ویو در مقایسه با روشهای سنتی درمان
در مقایسه با استراحت مطلق یا دارودرمانی، شاک ویو فعالتر عمل میکند. بهجای خاموش کردن موقت درد، روی علت اصلی مشکل تمرکز دارد. البته شاک ویو یک روش جادویی نیست و بهترین نتیجه زمانی حاصل میشود که با تمریندرمانی و اصلاح سبک زندگی همراه شود.
مراحل انجام درمان با این روش
درمان با شاک ویو معمولاً با یک ارزیابی دقیق شروع میشود. فیزیوتراپیست محل دقیق درد، شدت آن و نوع آسیب را بررسی میکند. سپس دستگاه روی ناحیه مورد نظر تنظیم میشود و امواج بهصورت کنترلشده اعمال میگردند. هر جلسه معمولاً بین ۵ تا ۱۰ دقیقه طول میکشد.
آیا شاک ویو تراپی دردناک است؟
یکی از سوالات رایج همین است. شاک ویو ممکن است کمی ناراحتی ایجاد کند، بهخصوص در نواحی بسیار حساس، اما این حس معمولاً قابلتحمل و کوتاهمدت است. شدت امواج قابل تنظیم است و فیزیوتراپیست آن را متناسب با تحمل بیمار تنظیم میکند.
تعداد جلسات و طول دوره درمان با شاک ویو
بیشتر بیماران بین ۳ تا ۶ جلسه شاک ویو نیاز دارند. فاصله جلسات معمولاً یک هفته است. شدت آسیب، مدتزمان درد و پاسخ بدن به درمان، همگی روی تعداد جلسات تأثیر میگذارند. بعضی افراد بعد از جلسه دوم یا سوم بهبود قابلتوجهی احساس میکنند.
عوارض احتمالی شاک ویو تراپی
شاک ویو تراپی عموماً ایمن است. ممکن است بعد از جلسه، کمی قرمزی، تورم خفیف یا درد موقت ایجاد شود که معمولاً ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف میشود. عوارض جدی بسیار نادر هستند، بهشرطی که درمان توسط فرد متخصص انجام شود.
چه کسانی کاندید مناسب شاک ویو تراپی هستند؟
افرادی که درد مزمن تاندونی دارند و به درمانهای معمول پاسخ ندادهاند، معمولاً کاندید مناسبی هستند. با این حال، در مواردی مثل بارداری، اختلالات انعقادی یا وجود عفونت فعال، استفاده از شاک ویو توصیه نمیشود.
سؤالات متداول
1. آیا شاک ویو تراپی جایگزین جراحی است؟
در بسیاری از موارد بله، اما تصمیم نهایی به شرایط بیمار بستگی دارد.
2. بعد از چند جلسه شاک ویو نتیجه مشخص میشود؟
معمولاً بعد از ۲ تا ۳ جلسه بهبود قابل احساس است.
3. آیا شاک ویو برای همه دردها مناسب است؟
خیر، بیشتر برای دردهای مزمن تاندونی کاربرد دارد.
4. آیا میتوان همزمان با شاک ویو ورزش کرد؟
بله، اما تحت نظر فیزیوتراپیست و با شدت کنترلشده.
5. آیا شاک ویو درمان دائمی است؟
در صورت اصلاح عوامل زمینهای، نتایج میتوانند ماندگار باشند.
