اسکولیوز مادرزادی

اسکولیوز مادرزادی یک اختلال ستون فقرات است که به دلیل ناهنجاری های ستون فقرات در طول رشد جنین ایجاد می شود. برخلاف اسکولیوز ایدیوپاتیک که معمولاً در دوران نوجوانی ظاهر می‌شود، اسکولیوز مادرزادی در بدو تولد وجود دارد و ناشی از تشکیل غیرطبیعی مهره‌ها است. این ناهنجاری ها می تواند منجر به انحنای ناهموار ستون فقرات شود که بر وضعیت بدنی، تحرک و سلامت کلی تأثیر بگذارد. فیزیوتراپی یکی از روشهای موثر در مدیریت علائم اسکولیوز و جلوگیری از پیشرفت آن است که در کلینیک فیزیوتراپی آوای زندگی طرف قرارداد با بیمه آتیه سازان حافظ ارائه می شود.

ستون فقرات انسان ساختار پیچیده ای است که از مهره ها، دیسک ها و یک نخاع مرکزی تشکیل شده است. ستون فقرات سالم وقتی از پشت به آن نگاه می شود صاف است و وقتی از پهلو دیده می شود دارای انحنای طبیعی است. در دوران بارداری، ستون فقرات از ساختاری به نام لوله عصبی رشد می کند. هر گونه وقفه یا ناهنجاری در این فرآیند می تواند منجر به ناهنجاری های مادرزادی شود و زمینه را برای اسکولیوز فراهم کند.

عوامل محیطی، همراه با تأثیرات ژنتیکی، می توانند رشد طبیعی را مختل کنند، و بی نظمی هایی را ایجاد کنند که شدت آنها متفاوت است. این ناهنجاری ها ممکن است از مسائل جزئی و بدون علامت تا شرایط شدیدی که نیاز به مداخله پزشکی دارند متغیر باشد.

علل اسکولیوز مادرزادی

• عوامل ژنتیکی: برخی از موارد با جهش های ژنتیکی ارثی مرتبط هستند، اگرچه ژن های دقیق هنوز تحت بررسی هستند.
• عوامل محیطی: شرایطی مانند دیابت مادر، قرار گرفتن در معرض مواد مضر یا عفونت در دوران بارداری می تواند به ناهنجاری در ستون فقرات در حال رشد منجر شود.

توجه به این نکته ضروری است که اسکولیوز مادرزادی در بسیاری از موارد قابل پیشگیری نیست، اما درک عوامل خطر بالقوه می تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند.

انواع ناهنجاری های مادرزادی ستون فقرات

اسکولیوز مادرزادی از انواع مختلفی از ناهنجاری های ستون فقرات ناشی می شود:

• شکست در شکل گیری: این اتفاق زمانی رخ می دهد که بخشی از مهره به طور کامل شکل نگیرد و در نتیجه یک مهره گوه ای شکل یا ناقص ایجاد شود.
• شکست در تقسیم بندی: مهره ها ممکن است از هم جدا نشوند و بخش های ذوب شده ای ایجاد کنند که حرکت طبیعی ستون فقرات را محدود می کند.
• ناهنجاری های مختلط: ترکیبی از شکست های شکل گیری و قطعه بندی که منجر به ناهنجاری های پیچیده تر ستون فقرات می شود.

هر نوع از نظر شدت متفاوت است و بر گزینه های درمانی موجود تأثیر می گذارد.

نشانه های اولیه اسکولیوز مادرزادی

• شانه ها یا باسن ناهموار
• قفسه سینه یا بالاتنه کج شده
• انحنای قابل توجه ستون فقرات

در برخی موارد، اسکولیوز مادرزادی با سایر شرایط پزشکی مانند ناهنجاری های قلب، کلیه یا سیستم عصبی همراه است. این شرایط همزمان ممکن است تشخیص و طرح درمان کلی را پیچیده کند.

تشخیص به موقع اسکولیوز مادرزادی برای درمان موثر بسیار مهم است. تشخیص زودهنگام اغلب در طول معاینات معمول کودکان شروع می شود. پزشک ممکن است متوجه شانه های ناهموار، عدم تقارن در پشت یا انحنای ستون فقرات شود.

تکنیک های تصویربرداری

• اشعه ایکس: اینها ابزار اولیه برای تایید وجود ناهنجاری های ستون فقرات هستند. آنها تصویر واضحی از مهره ها و شدت انحنا ارائه می دهند.
• MRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی): اسکن MRI برای ارزیابی نخاع و شناسایی هر گونه شرایط عصبی مرتبط مفید است.
• اسکن سی تی (توموگرافی کامپیوتری): این اسکن ها تصاویر دقیقی از مهره ها ارائه می دهند و به جراحان کمک می کنند تا برای اقدامات اصلاحی برنامه ریزی کنند.

هر چه زودتر تشخیص داده شود، شانس به حداقل رساندن عوارض و بهبود نتایج بیشتر است.

گزینه های درمانی برای اسکولیوز مادرزادی

درمان اسکولیوز مادرزادی به شدت بیماری، سن بیمار و پیشرفت انحنای ستون فقرات بستگی دارد. گزینه ها از روش های غیر تهاجمی تا مداخلات جراحی پیشرفته را شامل می شود.

روش‌های غیرجراحی معمولاً در اسکولیوز مادرزادی محدود هستند، اما می‌توانند در موارد خفیف یا به عنوان اقدامات موقت مفید باشند:

• بریسینگ: برخلاف اسکولیوز ایدیوپاتیک، بریس در اسکولیوز مادرزادی کمتر موثر است زیرا ناهنجاری های ساختاری ثابت هستند. با این حال، ممکن است در مدیریت منحنی های جزئی کمک کند.
• فیزیوتراپی: ورزش می تواند انعطاف پذیری را بهبود بخشد و ماهیچه های حمایت کننده از ستون فقرات را تقویت کند. درمان در حالی که درمان نیست، به حفظ تحرک و کاهش ناراحتی کمک می کند.

هنگامی که انحنا شدید یا بدتر می شود، جراحی برای جلوگیری از عوارض ضروری می شود.

• جراحی فیوژن ستون فقرات: این شامل جوش دادن مهره های آسیب دیده برای تثبیت ستون فقرات است. اغلب زمانی توصیه می شود که منحنی پیشرونده باشد.
• جراحی‌های دوستدار رشد: برای کودکان خردسال، روش‌هایی مانند قرار دادن میله‌های رشد به ستون فقرات اجازه می‌دهند در حالی که انحنا را اصلاح می‌کنند، رشد کند.

هر گزینه جراحی با خطراتی از جمله عفونت، کاهش تحرک و دوره های نقاهت طولانی همراه است. با این حال، پیشرفت در تکنیک های جراحی به طور قابل توجهی میزان موفقیت را بهبود بخشیده است.

مدیریت طولانی مدت

مدیریت اسکولیوز مادرزادی برای بسیاری از بیماران یک فرآیند مادام العمر است. نظارت منظم و یک رویکرد فعال ضروری است:

نظارت بر رشد: کودکان مبتلا به اسکولیوز مادرزادی نیاز به تصویربرداری مکرر دارند تا اطمینان حاصل شود که انحنای آنها با رشد بدتر نمی شود.
مدیریت درد: تکنیک هایی مانند فیزیوتراپی، دارو درمانی یا درمان های جایگزین به کاهش ناراحتی کمک می کند.
تنظیم سبک زندگی: فعالیت هایی مانند شنا و یوگا می تواند وضعیت بدنی و سلامت ستون فقرات را بهبود بخشد و فواید جسمی و روانی را ارائه دهد.

سوالات متداول

1. تفاوت بین اسکولیوز مادرزادی و ایدیوپاتیک چیست؟
اسکولیوز مادرزادی در بدو تولد به دلیل ناهنجاری های ستون فقرات وجود دارد، در حالی که اسکولیوز ایدیوپاتیک به طور معمول در دوران نوجوانی بدون علت شناخته شده ایجاد می شود.

2. آیا اسکولیوز مادرزادی به مرور زمان بدتر می شود؟
بله، انحنا می تواند پیشرفت کند، به ویژه در طول جهش رشد، تشخیص زودهنگام و نظارت منظم ضروری است.

3. آیا اسکولیوز ارثی است؟
در حالی که برخی از موارد ممکن است پیوندهای ژنتیکی داشته باشند، اسکولیوز مادرزادی اغلب ناشی از ناهنجاری‌های رشدی تصادفی است و نه ارثی.

4. چه سنی برای درمان جراحی ایده آل است؟
زمان بستگی به شدت و پیشرفت انحنا دارد، اما بسیاری از جراحی ها در دوران کودکی انجام می شود تا اصلاح ستون فقرات بهتر انجام شود.